Ο ΞΕΝΙΟΣ ΔΙΑΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΤΑΙ ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Τον Ιανουάριο του 2012, όταν, υπό την ασφυκτική πίεση ακροδεξιών κύκλων, η δημοτική αρχή της Αθήνας είχε αρχίσει να μεθοδεύει πώς θα «ανακαταλάβει» τη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης, το Ανοιχτό Σχολείο της Αγοράς έστειλε στον Δήμο και στις δημοτικές παρατάξεις το εξής κείμενο:  

Κυψέλη: μια γειτονιά του κέντρου της Αθήνας, ζωντανή και πυκνοκατοικημένη, με τον ξεχωριστό, δικό της πάντα χαρακτήρα όσο και αν άλλαζε πρόσωπο μέσα στο χρόνο. Σήμερα, μια πολυεθνική γειτονιά, τόπος συνύπαρξης, ένα καθημερινό πολυπολιτισμικό σχολείο παρά την εμμονή διαφόρων κύκλων να την παρουσιάζουν ως γκέτο και να καλλιεργούν το φόβο, την ξενοφοβία και το ρατσισμό. Σημαντικό αντίβαρο σ´ αυτές τις αντιλήψεις υπήρξε εδώ και 5 χρόνια η λειτουργία της Ανοιχτής Δημοτικής Αγοράς της Κυψέλης. 

Η μέχρι τότε κλειστή, εγκαταλειμμένη και ρημάζουσα Δημοτική Αγορά της Κυψέλης, που προοριζόταν να γίνει γκαράζ, γλίτωσε με πρωτοβουλία των κατοίκων από την κατεδάφιση, άνοιξε και απέκτησε ξανά ζωή. Δημιουργήθηκε ένας αυτοδιαχειριζόμενος κοινωνικός χώρος --με όλες τις δυσκολίες ενός τέτοιου εγχειρήματος-- στον οποίο φιλοξενούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις, κοινωνικές δράσεις, καλλιτεχνικά εργαστήρια, γιορτές συλλογικοτήτων και εθνοτήτων, πολιτικές συζητήσεις κ.ά., καθώς και η εβδομαδιαία αγορά των βιοκαλλιεργητών. 

Οργανικό κομμάτι της Αγοράς αποτελεί εδώ και 4 χρόνια το «Ανοιχτό Σχολείο της Αγοράς» όπου διδάσκουμε ελληνικά στους μετανάστες. Στο διάστημα αυτό, στις αίθουσες που διαμορφώσαμε στα πρώην μαγαζάκια, μαθήτευσαν 500 μαθητές από 40 τουλάχιστον χώρες και από τις πέντε ηπείρους και δίδαξαν 38 εθελοντές δάσκαλοι και δασκάλες. Το σχολείο προσφέρει στους μαθητές μας το εργαλείο που λέγεται γλώσσα, αναγκαία προϋπόθεση για τη ζωή τους στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα δημιουργούνται γέφυρες επικοινωνίας, καθώς προσεγγίζουμε και γνωριζόμαστε με τους νέους μας γείτονες. Στο ρατσισμό και στο φόβο αντιτάσσουμε την αλληλεγγύη, το σεβασμό και την αξιοπρέπεια. Πιστεύουμε ότι το Ανοιχτό Σχολείο της Αγοράς αποτελεί για μας και τους μαθητές μας όαση κοινωνικής συνοχής μέσα στην Αθήνα. Καθοριστικό παράγοντα αυτής της όασης αποτελεί η ίδια η Αγορά, που με τη διαμόρφωσή της ως στεγασμένη στοά είναι εξ ορισμού ένας χώρος ανοιχτός σε όλους. 

Η λειτουργία της Ανοιχτής Δημοτικής Αγοράς ήταν ήδη απαραίτητη, η τωρινή συγκυρία στη χώρα μας επιβάλλει τη συνέχιση της ύπαρξής της. Σε μια πόλη που δοκιμάζεται, η πρόθεση του Δήμου να διακόψει το προσφερόμενο έργο στην Αγορά μοιάζει αδιανόητη. Έρχεται άλλωστε σε αντίφαση με την άποψη του ίδιου του Δημάρχου όπως την εκφράζει σε άρθρο του στην εφ. Καθημερινή στις 14-1-2012: « Αντιμέτωποι με μια ακραία οικονομική και κοινωνική κρίση, την κοινωνική συνοχή οφείλουμε να υπερασπίσουμε πριν απ’ όλα. Και η μεγάλη πρόκληση για μας, αλλά και προϋπόθεση για να αποδειχθούμε αποτελεσματικοί, είναι να το κάνουμε με την ίδια την πόλη – να πείσουμε, να κινητοποιήσουμε, να αξιοποιήσουμε το ανθρώπινο κεφάλαιό της. Αυτό πιστεύω και αυτό είχα υπόψη μου όταν, στην υποδοχή του νέου χρόνου, μίλησα για ένα “μεγάλο κίνημα αξιοπρέπειας, κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης”». 

Για ποια «κοινωνική συνοχή» μπορούμε όμως να μιλάμε σήμερα όταν όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού ωθούνται στην εξαθλίωση και την περιθωριοποίηση; Όταν η ρατσιστική βία κατά μεταναστών και προσφύγων δεν γίνεται μόνο ανεκτή αλλά και ενθαρρύνεται. Όταν το κράτος οργανώνει το εφιαλτικό σχέδιο «Ξένιος Δίας», ποντάροντας σε μιαν άδεια αυγουστιάτικη Αθήνα, και όχι μόνο... 

Κόπτεται λοιπόν ξαφνικά η δημοτική αρχή για ένα διατηρητέο κτίριο, σ’ έναν τόπο όπου τα πάντα ρημάζουν. Ανακαλύπτει την ομορφιά της Αγοράς της Κυψέλης που έξι χρόνια τώρα, ορθάνοιχτη, προσκαλούσε τον κάθε περαστικό να την διασχίσει, να την περιεργαστεί, ίσως και να κάτσει λίγο παραπάνω. Και τεχνηέντως και υποκριτικά διαρρέει –καιρό τώρα—ότι το Ανοιχτό Σχολείο για τους μετανάστες θα τύχει «ευνοϊκής μεταχείρισης» από την πλευρά της δημοτικής αρχής (άραγε και της δημοτικής αστυνομίας;). 

Ξεχνά ίσως ότι το Ανοιχτό Σχολείο της Αγοράς, όπως και όλα τα σχολεία για μετανάστες που λειτουργούν με εθελοντές, στηρίχθηκε σε μια και μόνη παραδοχή: ότι δεν υπάρχουν παράνομοι άνθρωποι, παρά μόνο έκνομες πολιτικές και συμπεριφορές που εξαθλιώνουν και διαιρούν. Πως κάθε άνθρωπος που μένει σ’ έναν τόπο, από επιλογή ή από ανάγκη, μόνιμα ή πρόσκαιρα, έχει τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες ανάγκες. Πως δεν υπάρχουν άνθρωποι «με χαρτιά» και «χωρίς χαρτιά» αλλά απλώς άνθρωποι. 

Τίποτα δεν νομιμοποιεί μια αρχή που αντιμετωπίζει τους ανθρώπους και τα προβλήματά τους με ΜΑΤ και καταστολή. Το εγχείρημα της Αγοράς, στα έξι χρόνια της λειτουργίας της, δείχνει πως η έμπρακτη αλληλεγγύη και η ειρηνική συνύπαρξη είναι στόχοι εφικτοί, για τους οποίους πολλοί είναι πρόθυμοι να αγωνιστούν. 

ΤΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΗΣ ΚΥΨΕΛΗΣ 

24 Αυγούστου 2012